LỢI ÍCH CỦA VITAMIN C VỚI SỨC KHỎE

Vitamin C, hay acid ascorbic là một trong 13 loại Vitamin thiết yếu đối với cơ thể, có vai trò quan trọng trong quá trình sinh tổng hợp collagen, sử dụng loại vitamin này từ thực phẩm hàng ngày hoặc sản phẩm tổng hợp phù hợp với nhu cầu của cơ thể. Đây là một chất được mọi người biết đến rộng rãi là một vitamin mà thiếu nó thì sẽ gây ra bệnh scorbut cho con người

Nguồn gốc

Vitamin C có nhiều trong các loại rau quả tươi cùi trắng như cam, chanh, quýt, (Hàm lượng vitamin C trong rau quả phân phối không đều, có nhiều ở lớp vỏ hơn ở ruột, ở lá nhiều hơn ở cuống và thân rau) và có hàm lượng cao trong rau xanh, đặc biệt là bông cải xanh, tiêu, khoai tây, cải brussel, rau cải, cà chua, quýt, chanh, bưởi…

Trong thiên nhiên, vitamin C có trong hầu hết các loại rau quả tươi. Thông thường, các loại rau quả trồng ở nơi đầy đủ ánh sáng có hàm lượng vitamin C cao hơn. Nếu tính số mg vitamin C có trong 100g rau quả ăn được (mg%) thì nó có nhiều nhất trong rau ngót (185 mg%), sau đó là cần tây (150 mg%), rau mùi (140 mg%), kinh giới (110 mg%), rau đay (77%mg), súp lơ, rau thơm, su hào, rau diếp, rau muống… Trong các loại quả thì nhiều nhất là thanh trà (177 mg%), sau đó là bưởi (95 mg%), thị (81 mg%), ổi (62 mg%), nhãn (58 mg%), đu đủ chín (54 mg%), quýt, cam, chanh, vải, dứa…

Công dụng

Vitamin C có vai trò quan trọng đối với xương, mô liên kết, cơ bắp và các mạch máu. Tác dụng của vitamin C là giúp cơ thể hấp thụ chất sắt, góp phần vào quá trình sản xuất hồng cầu được diễn ra thuận lợi. Bên cạnh đó, chúng còn dùng để điều trị và ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt loại vitamin này. Công dụng của vitamin C chủ yếu là:

Phòng và điều trị bệnh do thiếu vitamin này (bệnh scorbut).
Tăng sức đề kháng của cơ thể để chống lại bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm độc, mau lành vết thương.
Điều trị mệt mỏi do cảm cúm hoặc sau khi ốm.
Axit hóa nước tiểu để giải độc trong một số trường hợp.
Duy trì làn da khỏe mạnh, bảo vệ da khỏi tia UV, uống vitamin C trị thâm, trắng da

Rối loạn liên quan đến vitamin C

Thiếu vitamin C

Không như hầu hết các loài động vật khác, cơ thể người không thể tự sản xuất vitamin C. một bệnh do thiếu hụt vitamin C đã được nhiều sách vở mô tả là bệnh scorbut (scurvy). Thiếu vitamin C gây ra bệnh scorbut, với biểu hiện:

Người lớn: viêm lợi, chảy máu chân răng; tụ máu dưới màng xương, đốm xuất huyết, tăng sừng hóa ở nang lông. Nếu không điều trị có thể tử vong do chảy máu ồ ạt hoặc do thiếu máu cục bộ cơ tim.
Trẻ còn bú: thường do chế độ ăn nhân tạo, bị chảy máu dưới mằng xương, nhất là chi dưới; dễ chảy máu dưới da, vết thương lâu lành.

Thừa vitamin C

Vitamin C tuy ít tích luỹ nhưng nếu dùng liều cao lâu ngày, có thể tạo sỏi oxalat (do dehydroascorbic chuyển thành acid oxalic), hoặc sỏi thận urat, có khi cả hai loại sỏi trên; đi lỏng, rối loạn tiêu hóa; giảm độ bền hồng cầu.

Dùng vitamin C liều cao kéo dài ở thai phụ gây tăng nhu cầu bất thường về vitamin C ở thai (vì vitamin C qua rau thai) dẫn đến bệnh scorbut sớm ở trẻ sơ sinh.

Liều dùng thông thường của vitamin C

Để ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt vitamin, liều lượng khuyến cáo đường uống hằng ngày là:

Trẻ dưới 3 tuổi: 30 – 40mg mỗi ngày
Trẻ từ 4 đến 10 tuổi: 45mg mỗi ngày
Người trưởng thành và thanh thiếu niên: 50 – 60 mg.
Phụ nữ mang thai: 70mg.
Phụ nữ cho con bú: 90 – 95mg
Người hút thuốc: 100mg

Liều giới hạn của Vitamin C

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, giới hạn tối đa của vitamin C mà cơ thể có thể chấp nhận được là 2.000mg đối với người trên 19 tuổi. Mức giới hạn dành cho phụ nữ mang thai và đang cho con bú cũng tương tự như vậy.

Đối với trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh, mức vitamin C giới hạn hàng ngày cụ thể là:

Trẻ 1 – 3 tuổi: 400mg
Trẻ 4 – 8 tuổi: 650mg
Trẻ 9 – 13 tuổi: 1.200mg
Trẻ vị thành niên 14 – 18 tuổi: 1.800mg

Bên cạnh đó cũng có liều giới hạn vitamin C cho một số trường hợp ngoại lệ cụ thể. Tuy nhiên, liều giới hạn ngoại lệ thường chỉ được áp dụng khi có sự đồng ý của các chuyên gia y tế.

Tham khảo: