CÀ PHÊ – MỘT LOẠI THỨC UỐNG PHỔ BIẾN NHƯNG ĐẦY TAI TIẾNG VÀ GÂY NHIỀU TRANH CÃI

Cà phê là loại thức uống phổ biến bậc nhất trên thế giới. Nó được xem là sự lựa chọn số một để đánh bay cơn mệt mỏi và buồn ngủ đang “ám” lấy bạn. Cho dù bạn đang đi du lịch, đi làm hay trải qua giờ học tập căng thẳng, đều không thể thiếu một ly cà phê, với nhiều người, thật khó tượng tưởng một ngày không có nó. Vậy thì thật sự cà phê có tốt cho cơ thể bạn không? Tác dụng của nó lên cơ thể như thế nào mà đem lại cảm giác hưng phấn thoải mái? Và liệu có tác dụng phụ nào khi sử dụng nó lâu dài?
——————-
Tin đồn về cà phê.
Loại đồ uống này đã là một chủ đề tranh cãi trong một thời gian dài. Vào năm 1991, cà phê đã được Tổ chức Y tế Thế Giới đưa vào danh sách các chất có thể gây ung thư. Mãi đến năm 2016, cà phê đã được chứng minh vì nghiên cứu cho thấy đồ uống này không liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư mà ngược lại, nó còn làm giảm nguy cơ một số loại ung thư.
Vào năm 2018, một vị thẩm phán ra phán quyết yêu cầu các công ty cà phê phải dán nhãn cảnh báo nguy cơ gây ung thư trên sản phẩm khi bán tại Bang California (Mỹ) liên quan đến một hợp chất sinh ra trong quá trình rang xay hạt cà phê là Acrylamide. Phán quyết này gây một cuộc “náo loạn”, Hiệp Hội cà phê Quốc Gia Mỹ (NCA) tuyến bố sẽ có hành động pháp lý chống lại phán quyết của tòa và nhiều chuyên gia về ung thư phản đối quyết định này, rất nhiều nghiên cứu đưa ra cho thấy không đủ bằng chứng uống cà phê gây ung thư.

Một sự quá phức tạp của cà phê!

Các tác dụng chính của Cà phê (thành phần chính tác động là Caffein) lên cơ thể.
Cà phê chống lại cơn buồn ngủ, giúp tính táo do ngăn chặn tác động của Adenosine – một chất gây thư giãn bộ não, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi.
Kích thích hệ thần kinh giao cảm. tăng nhịp tim, tăng chuyển hóa cơ bản của cơ thể, tăng hoạt động thể lực, đốt năng lượng nhanh hơn. Do đó, người chơi thể thao có xu hướng sử dụng cà phê hay chế phẩm chứa caffein trước các buổi tập luyện, sử dụng như một thức uống hỗ trợ việc giảm cân, giảm mỡ.
Chống oxy hóa: Các chất chống oxy hóa trong cà phê có liên quan đến việc bảo vệ sức khỏe. Cà phê chứa acid dihydrocaffeic và acid 5-caffeoylquinic làm tăng khả năng chống oxy hóa, ngăn chặn quá trình lão hóa.

Ngoài ra, Cà phê đã được nhiều nghiên cứu chứng minh làm giảm nguy cơ đái tháo đường Type II, phòng bữa Alzheimer và chứng mất trí nhớ, Giảm nguy cơ bệnh Parkinson, giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư, giảm nguy cơ các bệnh tim mạch và đột quỵ …

Tuy nhiên, Cà phê vẫn có những bất lợi và một số đối tượng cần hạn chế sử dụng.

Lên hệ thần kinh: Mất ngủ là hiện tượng thường thấy ở người dùng cà phê, đặc biệt là khi sử dụng gần giờ ngủ. Ngoài ra, Cà phê còn có tác dụng lợi tiểu nhẹ. Nên hạn chế dùng cà phê vào buổi tối.

Lo lắng, bồn chồn: Sử dụng cà phê nhiều hơn mức cơ thể cần tỉnh táo, gây nên hiện tượng này. Nhiều người nhạy cảm với caffein, một liều lượng nhỏ cũng gây nên triệu chứng tương tự.

Có thể gây nghiện: Caffein không gây nghiện như cách các chất cocain hay amphetamine gây ra. Nó có thể dẫn đến sự phụ thuộc chủ yếu về tâm lý hoặc thể chất, đặc biệt ở liều cao. Hiện tượng dung nạp cũng có thể xảy ra với người sử dụng thường xuyên, tức là phải dùng lượng cà phê cao hơn mới đủ “phê”.

Lên hệ tim mạch: Khi kích thích lên hệ thần kinh giao cảm, sẽ gây nên hiện tượng co mạch máu dẫn đến tăng huyết áp. Nhịp tim của người dùng cà phê cũng tăng lên. Do đó, đối với bệnh nhân mắc bệnh tăng huyết áp khó kiểm soát thường được các chuyên gia y tế khuyên giảm hoặc ngừng cà phê, nhưng cũng giảm liều từ từ chứ không ngưng đột ngột một lần.

Lên hệ tiêu hóa, bài tiết: Caffein gây tăng tiết Gastrin, có tác dụng nhuận tràng. Nhưng với lượng caffein nhiều, có thể gây nên tình trạng tiêu chảy. Đối với những người bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có thể gây trầm trọng hơn. Do đó, đối với những người mắc bệnh về đường tiêu hóa, nên chuyển sang uống trà, có thể có lợi hơn.

Thật khó có thể tưởng tượng được một ngày nào đó, Cà phê bỗng nhiễn trở thành một thức uống độc hại và có thể gây nên ung thư, trên mỗi bao bì của Cà phê sẽ có dán dòng chữ “Uống Cà phê chứaa nguy cơ ung thư tiềm ẩn” tương tự như trên bao bì thuốc lá … Nhưng điều đó khó có thể xảy ra, nhiều nghiên cứu tích lũy sau những “tin đồn” của cà phê cho thấy rằng, khi tiêu thụ ở mức độ vừa phải thì cà phê là một thức uống tốt cho sức khỏe. Tiến sĩ Nigel Brockton đã phát biểu sau phán quyết của thẩm phán: “Đây là một phán quyết đáng tiếc coi cà phê là chất gây ung thư khi có bằng chứng rõ ràng ở người là có lợi hoặc ít nhất là không có tác động bất lợi”. Một điều thú vị là, bản thân luật sư Raphael Metzger đại diện cho Tổ chức phi lợi nhuận về độc tố CERT – nguyên nhân của phán quyết năm 2018 cũng uống vài ly cà phê mỗi ngày.

Tuy nhiên, “cái gì nhiều quá thì cũng không tốt”, hãy dùng cà phê một cách hợp lý để tránh những tác dụng khó chịu của cà phê, những đối tượng cần thận trọng khi sử dụng cà phê thì hãy dùng với liều lượng thích hợp và lắng nghe chỉ dẫn của chuyên gia y tế. Quan trọng là hãy sử dụng cà phê có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng để tránh những hệ quả đáng tiếc xảy ra.
………………..
Tham khảo:
1. Báo sức khỏe đời sống.
2. Báo Thanh niên.
3. Havard Chan News, Coffee Warning Label Conflicts With Public Health Guidance, 2018.
4. Havard Chan News, Coffee, 2020.
5. Webmd.com